Dag 3: UBUNTU Het pad van gedeelde menselijkheid

Ek moet reis om die wéreld om huis toe te gaan
Ek moet praat met een vreemde om myself te verstaan!

Annette Nobuntu Mul leeft Ubuntu. Met haar bedrijf Ubuntu Society organiseert zij reizen naar Zuid-Afrika om daar te leren begrijpen wat Ubuntu werkelijk betekent. Voor mensen, relaties, de aarde. Ervaar haar prachtige ontmoetingen.

“You can leave South Africa, but it won’t leave you.”
Het was maart 2000 toen ik op “die lughawe” van Kaapstad de tekst las op een billboard. En zo was het. Zuid-Afrika is, vanaf het eerste moment dat ik mijn voeten daar op de grond zette, onder mijn huid gaan zitten en is er nooit meer weggegaan.
Wat was dat, wat is dat precies? In een spiritueel ervaren moment, een moment van “hoendervel”, het herkennen van een zielsopdracht? Het voelde in ieder geval als thuiskomen!
“Je moet niet alles willen verklaren, voor je het weet verklaar je elkaar de oorlog,” zingt Stef Bos, inmiddels zelf getrouwd met een Zuid-Afrikaanse.
Mijn dierbare vriend, my swartbroer, Leslie Maboza reageerde: “Annette, ek verstaan julle in Holland nie. Julle vra altyd hoekom?”, ons in Afrika gewoon dit gebeur.
Het is een van die zeldzame ontmoetingen en de wijsheid, die in de ontmoeting plaatsvindt. Het anders denken, het anders kijken en van elkaar leren in de tussenruimte.
Want misschien ligt in mijn analyseren en verklaringen zoeken wel degelijk een westerse onderstroom van “de illusie van de maakbaarheid”, het onbegrijpelijke begrijpelijk willen maken, de ogenschijnlijke controle over het leven. Ons “Yes we can”, hetgeen ons, nazaten met de VOC-mentaliteit in het bloed, natuurlijk ook geen windeieren heeft gelegd. “Ons in Afrika gewoon dit gebeur.” Hoeveel kunnen wij leren van Leslie en “sy mense” als het gaat om omgaan met het lot, het leven in het hier-en-nu, go with the flow?
Wat kunnen wij leren van dit waanzinnig prachtige land, dat vecht met het verleden. Een verleden, waar wij een diepe navelstreng mee hebben.
Ubuntu kan nu uitgerekend onze wijze leermeester zijn in het diepgewortelde besef van onderlinge verbondenheid, compassie, één zijn in menszijn. Umntu Ngmuntu Ngbantu: People are people through other people. Oftewel: Ik ben omdat wij zijn!
Ligt hier mogelijk een sleutel voor de vraagstukken in onze samenleving, die we niet meer opgelost krijgen via ons individualistische denken?

Sinds enkele jaren ga ik één keer per jaar samen met een groep Nederlanders, ieder met zijn/haar eigen zingevingsvraagstuk in werk en leven, naar Zuid-Afrika. In deze achtdaagse Studiereis “Ubuntu GESTALTe geven” gaan we naar symbolische plekken in ontmoeting met Zuid-Afrikaners/Afrikanen. Elke dag heeft een thema, gebaseerd op de principes van Ubuntu.

The Amy Biehl Foundation: Ubuntu en Verzoening
Een bezoek aan de Amy Biehl Foundation is de essentie van Ubuntu ervaren. Amy Biehl was een Amerikaanse studente die zich vanaf 1993 vol overgave wijdde aan het ontwikkelen van de multiculturele democratie in Zuid-Afrika. Tijdens een bloedige demonstratie op 25 augustus 1993 werd Amy vermoord toen ze twee zwarte jongens terugreed naar hun township Gugulethu. Als eerbetoon aan haar liefde voor Zuid-Afrika en haar geloof in verzoening, steunden Amy’s ouders het amnestieverzoek van de mannen die hun dochter van het leven beroofd hadden. Om het werk van hun dochter voort te zetten, richtten ze in 1997 de Amy Biehl Foundation op: naschoolse opvang voor kinderen in de townships, waarbij inmiddels het accent wordt gelegd op talentontwikkeling. De ABF wordt op onnavolgbare en bevlogen wijze geleid door MD Kevin Chaplin. Nog steeds werken twee van de mannen die Amy Biehl vermoordden, Easy en Ntobeko, als projectleiders (!) voor de stichting, waarmee ze een rolmodel zijn wat betreft verzoening en de kans krijgen/nemen om niet alleen te leren van het verleden, maar om zich juist in te zetten voor zelfde dreigende ‘levensscripts’ in het hier-en-nu en in de toekomst!
Archbishop Desmond Tutu zegt over de grondhouding van de ouders van Amy: “This is real, Ubuntu”
Hoe zit het met het thema Vergeving of Vergelding in ons eigen leven? Dat is de vraag die wij ons hier moeten en willen stellen.

making of1

Lees en kijk verder in de nieuwe uitgave van OOG VOOR AFRIKA die eind september verschijnt.