Ook al worden er tegenwoordig tourritten naar toe georganiseerd, als blanke toerist kom je niet zo snel in de sloppenwijken van Afrikaanse steden. Toch maken ze nieuwsgierig. Want wat gebeurt daar in die doolhoven van hobbelige zandstraten en golfplaten huisjes vol mensen en handeltjes? Hoe ziet het echte Afrika er uit?

Dankzij het African Slum Journal hoeft niemand daar nog ver voor te reizen. In korte videoreportages doet een groep jonge verslaggevers, zélf afkomstig uit de sloppenwijken, sinds 2011 verslag over het dagelijkse leven in de sloppenwijken van Nairobi in Kenia. Ze opereren vanuit het door Voices of Africa Media Fund (VoAMF) opgerichte Nairobi Community Media House. En met succes! Op 12 mei wordt in het Persmuseum in Amsterdam hun 100ste Slum Journal gepresenteerd. Honderd video’s die de sloppenwijken in Kenia een stem geven.

Lekke emmer
Met een Slum Journal stap je een wereld in die zindert van bedrijvigheid. Wonen met bijna een miljoen mensen als mieren in bijvoorbeeld Kibera, de grootste sloppenwijk van Nairobi, maakt mensen creatief, vindingrijk en ondernemend. Handeltjes drijven is één ding, maar in het recyclen van materialen blijken deze Kenianen meesters. Heb je een lekke plastic emmer? Niet weggooien! In Majengo Slum, Nairobi, repareren ze alle plastic huishoudartikelen met oud plastic. Geen geld voor de kapper? Een jonge vrouw in Dandora Slums doet goede zaken met het recyclen van “hair extensions”, zodat elke vrouw er volgens de laatste haarmode kan bijlopen.

Ruilhandel
De metaalbewerkers van Jua Kali bewerken oud en nieuw metaal tot elke denkbare huishoudhulp. Klanten komen zelfs helemaal uit Oeganda en Tanzania voor de befaamde Jua Kali items die van betere kwaliteit zijn dan het Chinese spul. Of zie de onvermoeibare handelaren die ruilhandel drijven. Met grote kleurige plastic emmers en teilen struinen ze door de hoofdstad op zoek naar ruilobjecten, zoals kleding en apparaten, voor hun plastic. Mali kwa mali, roepen ze wat “goods for goods” betekent. Het gebeurt regelmatig dat ze van een erf worden weggejaagd of dat er niets te ruilen valt. Maar ze blijven doorgaan.

Doorgaan
En dat is wat vooral blijft hangen na het bekijken van de Slum Journals: mensen die tegen alle verdrukking in blijven doorgaan. Wonen in een sloppenwijk is tenslotte geen pretje. De verslaggevers aarzelen niet om ook dat in beeld te brengen. Zoals de schrijnende situatie op de grootste vuilnisbelt in Nairobi, waar vierduizend mensen voedsel of een schamel inkomen bij elkaar proberen te schrapen of één van de vele tienermoeders,die erin volhardt naar school te gaan. De vader erkent het kind niet en ook haar ouders, die zelf al niets hebben, helpen niet. Het meisje doet ’s nachts haar huiswerk en verduurt de straf op school als ze vanwege haar kind te laat komt. We zien vrouwen die hele dagen onder een brandende zon in middenstandswijken zitten te wachten totdat iemand ze voor een fooi inhuurt als huishoudhulp. En er zijn de oude mensen die hout moeten sprokkelen om te overleven.

Bill Gates
In de Slum Journals maken we kennis met ondernemende en creatieve mensen. Zoals de getalenteerde vormgevers die de matatu’s – busjes – voorzien van kleurige graffiti. Of de dove rapper Lal Daggy, die een “zangstem” zocht bij zijn raps en die dankzij het Slum Journal kon optreden met bekende artiesten. Hij droomt van een carrëre. De ambitieuze ondernemer in de slum, die elke cent die hij verdient met het verhuren van kamers en publieke toiletten meteen weer investeert, wordt inmiddels de Bill Gates van de slum genoemd.

Hoop
Door alle filmverhalen heen klinkt altijd en onveranderlijk de hoop op een beter leven. Wellicht is dat het belangrijkste waarin het leven in de sloppenwijken verschilt van dat van ons in het westen. Met onze welvaart hebben wij ons niet veel meer te wensen. In hoeverre dat een voor- of nadeel is, laten de African Slum Journals zien. Wat er in de afgelopen jaren gebeurd is, zie je in de
honderdste aflevering. Een mijlpaal en een begin van nog veel meer mooie nieuwe afleveringen. Elke twee weken verschijnt er een nieuw videojournaal.
Bekijk hier http://www.africanslumjournal.com/category/youtube/page/1/

Tekst: Edith Tulp