‘Mijn naam is Rolihlahla, de ‘onrustzaaier’. Ik, Nelson Mandela, ben geboren op 18 juli 1918 in Mvezo, een klein dorpje aan de oevers van de Mbashe-rivier in het district Mthatha, de hoofdstad van Transkei. In mijn geboortejaar eindigde de Eerste Wereldoorlog, kostte een griepepidemie het leven aan miljoenen mensen over de hele wereld en bezocht een delegatie van het ANC (African National Congres) de vredesconferentie in Versailles om uitdrukking te geven aan de grieven van de bevolking van Zuid-Afrika.’
De vader van Nelson Mandela
‘In Mvezo tussen de groene golvende heuvels, vruchtbare valleien en honderden rivieren en beken, ging het leven gewoon zijn gang. Mijn vader was chief ofwel hoofdman van Mvezo en lid van de Xhosa Madiba-clan. Hij was in die functie benoemd door zowel de zwarte Thembu-koning als de blanke Britse regering. Net als hij ben ik bij geboorte voorbestemd de stamhoofden te adviseren. Mijn vader kon niet lezen of schrijven, maar hij was een uitstekend spreker en een groot kenner van de Xhosa- geschiedenis. Mijn moeder Nosekeni Fanny was een van de vier vrouwen van mijn vader. In totaal had hij dertien kinderen. Elke vrouw bewoonde een eigen kraal, een stukje grond, een omheind erf voor het vee en een paar hutten. De kralen lagen ver uit elkaar en mijn vader reisde heen en weer tussen zijn vrouwen. Door een conflict met de witte magistraten, werd hij ontslagen als chief en verloor hij daardoor zowel zijn titel als zijn fortuin. Door de veranderde financiële omstandigheden verhuisde ik met mijn moeder naar het plaatsje Qunu waar haar familie woonde. Ik heb daar een zorgeloze jeugd doorgebracht.’
Qunu: Nelson Mandela woonde hier in zijn jeugd
Een gehucht in de Oostkaap aan de N2, op de doorgaande route tussen East London en Mthatha. Op het eerste gezicht lijkt er geen enkele reden om hier te stoppen. Fout! Want Qunu is het dorp waar Nelson Mandela in zijn jeugd woonde en waar hij een villa liet bouwen met het plan hier zijn laatste jaren te slijten. Het is het dorp waar zijn ouders en kinderen begraven liggen. En er is een museum ter ere van hem, het Mandela Youth and Heritage Centre. Qunu is het emotionele centrum van het leven van Nelson Mandela. En hij is het emotionele centrum van de dorpelingen. ‘Mandela is in ons hart. We bidden dat hij terug zal komen. We hebben hem nog altijd nodig.’
OOG VOOR AFRIKA bezocht het museum, de begraafplaats van zijn ouders en kinderen, bood een tijdschrift aan aan de bewakers van het huis van Nelson Mandela en ging op bezoek bij de Grote Plaats, Mqhekezweni, waar Nelson Mandela zijn eerste levenslessen leerde.